Sözlük

MANTIK~BULANIK MANTIK

MANTIK ile BULANIK MANTIK arasındaki FaRkLaR

MANTIK ile BULANIK MANTIK arasında önemli FaRkLaR vardır ve birbiriyle karıştırılmamalıdır!
MANTIK ve BULANIK MANTIK ayrı olmalarının yanısıra birlikte de düşünülebilir/kullanılabilir!
[Dil] LOGIC vs./and FUZZY LOGIC
(

🧠 Bulanık Mantık Nedir?

Gerçek yaşamın belirsizliklerini anlayan mantık düzeni

Temel Kavramlar
Klasik vs Bulanık
Sıcaklık Örneği
İnteraktif Demo
Boy Örneği
Üyelik Fonksiyonları
Uygulamalar
Gerçek Yaşam

Klasik Mantık vs Bulanık Mantık

Temel farkları anlayalım

🔲 Klasik (Boolean) Mantık

Temel İlke:

Her önerme ya TAM DOĞRU (1) ya da TAM YANLIŞ (0)

Örnek: "Ali uzun"

180 cm DOĞRU (1)
179 cm YANLIŞ (0)

⚠️ Sorun:

1 cm fark tüm sonucu değiştiriyor! Gerçek yaşam, böyle keskin değil.

🌈 Bulanık (Fuzzy) Mantık

Temel İlke:

Her önerme 0 ile 1 arasında herhangi bir değer alabilir

Örnek: "Ali uzun"

180 cm 0.8 (Oldukça uzun)
179 cm 0.75 (Uzunca)
170 cm 0.4 (Orta)

✅ Avantaj:

Doğal, insan düşüncesine yakın! Aşamalı geçişler var.

📋 Günlük Yaşamdan Örnekler

👶 Yaş

"Genç" demek: 25 yaş = 0.9, 35 yaş = 0.6, 45 yaş = 0.2

🚗 Hız

"Hızlı" demek: 100 km/h = 0.7, 120 km/h = 0.9, 80 km/h = 0.4

💖 Güzellik

"Güzel" demek: Subjektif ama ölçülebilir (0.0-1.0 arası)

Mantık Türü Değer Aralığı Örnek Kullanım
Klasik {0, 1} Doğru/Yanlış Matematik, programlama
Bulanık [0, 1] 0.7 (oldukça doğru) AI, denetim düzenekleri
Çok Değerli {0, 0.5, 1} Bilinmiyor de var Veritabanları
Olasılıksal [0, 1] %70 şansla doğru İstatistik, tahmin

🎯 Ana Mesaj

Klasik mantık: "Bu doğru MU?" sorusunu sorar → Evet/Hayır
Bulanık mantık: "Bu ne kadar doğru?" sorusunu sorar → 0-1 arası değer

🌡️ Sıcaklık Örneği

Hava sıcaklığını bulanık kümelerle değerlendirelim

Sıcaklık: 25°C

0%

Soğuk

Üyelik: 0.00

0%

Serin

Üyelik: 0.00

50%

Ilık

Üyelik: 0.50

0%

Sıcak

Üyelik: 0.00

🤔 Sonuç Yorumu

25°C sıcaklık, aynı anda birden fazla kategoriye ait olabilir! Bu da bulanık mantığın güzelliği - gerçek yaşamdaki belirsizlikleri modelleyebiliyor.

🔲 Klasik Mantık Yaklaşımı:

20°C = "Serin" (1) diğerleri (0)

21°C = "Ilık" (1) diğerleri (0)

Problem: Ani geçiş, doğal değil!

🌈 Bulanık Mantık Yaklaşımı:

20°C = Serin(0.5) + Ilık(0.5)

Aşamalı geçiş var!

Avantaj: İnsan algısına yakın!

📏 Boy Örneği

Kişi boylarını bulanık kümelerle sınıflandıralım

Boy: 170 cm

0%

Kısa

Üyelik: 0.00

100%

Orta

Üyelik: 1.00

0%

Uzun

Üyelik: 0.00

💡 Pratik Faydası

Bir kişi aynı anda hem "orta boylu" hem de "uzun" olabilir. Bu, insan algısına daha yakın bir yaklaşım!

🎯 Üyelik Fonksiyonları

Kısa Boy

150 cm ve altı: %100 kısa
150-170 cm: Azalarak kısa
170 cm üstü: %0 kısa

Orta Boy

165 cm civarı: En yüksek
150-185 cm arası: Değişken
Dışında: Düşük üyelik

Uzun Boy

170 cm altı: %0 uzun
170-190 cm: Artarak uzun
190 cm üstü: %100 uzun

🚀 Gerçek Yaşam Uygulamaları

Bulanık mantığın kullanıldığı alanlar

🚗 Otomobil Kontrolü
  • ABS Fren: "Çok kaygan" + "Hızlı gidiyor" → "Fren gücünü azalt"
  • Park Sensörü: "Yakın" mesafe → "Uyarı seviyesini arttır"
  • Klima: "Sıcak" + "Nemli" → "Soğutmayı arttır"
  • Vites Değişimi: "Yüksek devir" → "Vites arttır"
🏠 Ev Aletleri
  • Çamaşır Makinesi: "Çok kirli" → "Uzun yıkama"
  • Buzdolabı: "Sıcak" ortam → "Kompresörü çalıştır"
  • Robot Süpürge: "Çok tozlu" → "Emiş gücünü arttır"
  • Fırın: "Büyük yemek" → "Uzun pişirme"
💼 İş Dünyası
  • Kredi Değerlendirme: "Orta risk" müşteri
  • Pazarlama: "İlgili olabilir" müşteri grubu
  • Kalite Kontrol: "Kabul edilebilir" ürün kalitesi
  • Performans: "İyi" çalışan değerlendirmesi
🎮 Oyunlar & AI
  • Oyun AI: "Agresif" + "Savunmacı" karakter
  • Karar Verme: "Belirsiz" durumlarda seçim
  • Yol Bulma: "Tercih edilen" rota seçimi
  • NPC Davranışı: "Şüpheli" oyuncu tepkisi
🏥 Tıp & Sağlık
  • Teşhis: "Olası" hastalık belirtileri
  • İlaç Dozajı: "Orta şiddetli" ağrı
  • Risk Analizi: "Yüksek riskli" hasta grubu
  • Görüntü Analizi: "Şüpheli" leke tespiti
📊 Veri Analizi
  • Müşteri Segmentasyonu: "Sadık" müşteri
  • Performans: "İyi" çalışan değerlendirmesi
  • Tahminleme: "Muhtemel" gelecek trendler
  • Anomali Tespiti: "Şüpheli" veri noktası

🔍 Neden Bu Kadar Popüler?

✅ Avantajlar

  • 🧠 İnsan düşüncesine yakın
  • 🌊 Belirsizlikle başa çıkabilir
  • 📈 Aşamalı geçişler
  • 🎯 Esnek karar verme
  • 🌍 Gerçek dünya problemlerine uygun
  • 💡 Sezgisel yaklaşım
  • 🔄 Uyumlandırıcı düzenekler

⚠️ Dikkat Edilecekler

  • 📊 Üyelik fonksiyonları önemli
  • 💻 Hesaplama daha karmaşık
  • ❓ Sonuçlar her zaman kesin değil
  • 👨‍🎓 Uzman bilgisi gerekebilir
  • 🧪 Test etmek zor olabilir
  • ⚖️ Parametrelerin ayarlanması
  • 📚 Öğrenme süreci

🎯 Özetle

Bulanık mantık, "evet/hayır" yerine "ne kadar" sorusunu sorar.
Bu da onu gerçek yaşamın karmaşıklığıyla başa çıkmada çok etkili yapar! 🧠✨

Yaşam, siyah-beyaz değil, renkli! 🌈

function showTab(tabName) { // Tüm içerikleri gizle const contents = document.querySelectorAll('.content'); contents.forEach(content => content.classList.remove('active')); // Tüm tab butonlarını pasif yap const tabs = document.querySelectorAll('.tab'); tabs.forEach(tab => tab.classList.remove('active')); // Seçilen içeriği göster document.getElementById(tabName).classList.add('active'); // Seçilen tab butonunu aktif yap event.target.classList.add('active'); } // Sıcaklık için üyelik fonksiyonları function getTemperatureMembership(temp) { const cold = temp )
FaRkLaR Kılavuzu 16.07.2025 [04:39]

Sözcük Ağacı Görünümü

Sözcükler:
MANTIK BULANIK MANTIK
Bağlaç Açıklamaları:
İle Ve Değil Yerine Paralel ›‹ Karşıt ← İçe → Dışa Ya da
( LOGIC vs./and FUZZY LOGIC )

Yorum Ekleyeyim

Lütfen yukarıdaki işlemin sonucunu yazınız.

Eklediğiniz yorum/katkı, yönetici onayından geçtikten sonra yayına girecektir. Teşekkür ederiz...

Henüz yorum eklenmemiş. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz...

Kılavuz Seçenekleri

Kılavuzlara, bağlaçlara ve dillere göre ...

Kılavuzlar

Bağlaçlar

Diller