Kılavuz içinde sözcük Ara/Bul...

(16/18)

- SINIR ve/> SÜREKLİLİK ve/> TÜREV ve/> TÜMLEV(İNTEGRAL)

( ... VE/> ... VE/> Türev ve integral, birbirin ters işlemi olarak tanımlanabilir.[Toplama - çıkarma ya da çarpma - bölme gibi] [Sınır ve başlangıç koşulları işin içine girince ilişki biçimi de değişir.] )

( "Türev ve İntegral" açıklamaları için burayı tıklayınız... )

(

Türev ve İntegral

Türev Nedir?

Türev, bir şeyin değişim hızını ölçer.

Örnek:

Arabayla giderken hız göstergesine bakıyoruz. O anki hızın, türevin bir örneğidir.
Gittiğimiz yolun uzunluğu zamanla değişiyorsa türev, bu değişimin "ne kadar hızlı" olduğunu gösterir.

Daha yalın bir anlatımla...

Bir eğri[grafik] üzerinde bir noktaya bakıyoruz. Bu noktadaki eğimin ne olduğunu türevle buluruz.

Matematiksel olarak...

Eğer y = f(x) gibi bir işlev varsa türev f'(x) ya da \( \frac{dy}{dx} \) ile gösterilir ve işlevin "x'e göre değişim hızını" tanımlar.

Günlük yaşam örnekleri...

Örnek	Açıklama
Hız	Türev, konumun zamana göre türevi olarak hızı verir. (Örneğin: `v = \frac{dx}{dt}`)
Fiyat Değişimi	Bir malın fiyatının zamana göre değişim hızını türevle buluruz.

İntegral Nedir?

İntegral, bir şeyin toplamını ya da birikimini ölçer.

Örnek:

Bir arabayla gidiyoruz ve hızını biliyoruz. Bu hızla ne kadar yol kat ettiğini bulmak istersek, integral kullanırız.
Eğer bir grafik varsa o grafiğin altında kalan alanı hesaplamak için integral kullanılır.

Daha yalın bir anlatımla...

İntegral, parçaları birleştirerek bir bütünü bulur. Türev, bir şeyin "parçalarına" odaklanırken; integral; "parçaları toplayarak" aslına ulaşır.

Matematiksel olarak...

Eğer f(x) bir işlevse integrali \( \int f(x) dx \) ile gösterilir ve işlevin altında kalan alanı tanımlar.

Günlük yaşam örnekleri...

Örnek	Açıklama
Toplam yol	Eğer hızını biliyorsak, bu hızla ne kadar yol kat ettiğini integral ile hesaplayabiliriz.
Toplam kazanç	Eğer saatlik gelirini biliyorsak, bir gün içinde toplam ne kadar kazandığını bulmak için integral kullanırız.

Türev ve İntegralin ilişkisi

Türev ve integral, birbirinin tersidir:

Türev: Bir şeyi parçalarına ayırır ve değişim hızını bulur.
İntegral: O parçaları birleştirerek ilk durumunu bulur.

Örnek:

Eğer bir arabanın hızını (türev) biliyorsak, bu hızdan toplam yolunu [integral] hesaplayabiliriz.
Eğer toplam yolun nasıl değiştiğini biliyorsak, bu değişimden, hızını bulabiliriz.

Gündelik benzetmeler:

Kavram	Benzetme
Türev	Bir filmin her saniyesini çözümlüyoruz. Hangi saniyede, ne oldu? Hızlı mı, yavaş mı değişti?
İntegral	Filmin tamamını izliyoruz ve genel olarak ne anlatıldığını öğreniyoruz.

)

- SINIRLANDIR(IL)MA ile/ve/||/<>/> YÖNLENDİR(İL)ME

- SİNTENİ ile/||/<> ORTOLOGİ

( Sinteni gen sırası korunumu İLE ortologi işlev korunumu. )

( Formül: Gene order İLE function conservation )

- SİNTERİNG İLE SLİP CASTİNG İLE SOL-GEL ile/||/<> SERAMİK ÜRETİM

( Seramik işleme yöntemleri. )

( Formül: ρ/ρₒ = 1 - (1-ρᵢ/ρₒ)exp(-kt) )

- SİNÜS İLE KOSİNÜS İLE TANJANT ile/||/<> TRİGONOMETRİK FONKSİYONLAR

( Açı-kenar ilişkileri. )

( Formül: tan = sin/cos )

- SİNÜS ile/||/<> KOSİNÜS

( Trigonometrik fonksiyonların hassas tabloları )

( Takiyüddin tarafından 1570 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1526-1585) (Ülke: Osmanlı/Şam) (Alan: matematik) (Önemli katkıları: İstanbul Rasathanesi, astronomi aletleri, optik) )

- SİNÜS[İng. < Lat.] ile SİNÜS[Lat.] ile SİNÜZOİT/SINUSOID[İng.]

( Kovuk, kanal, boşluk. Örgenlerin ya da dokuların arasında bulunan boşluklar. | Dibi ağzından geniş oyuk/yara. İLE Trigonometrik bir çember üzerine taşınmış bir yayın ucunun ve bu yaya karşılık olan merkez açısının ordinatı. Simgesi: sin İLE Boşlukçuk, toplardamar boşluğu. )

- SİNÜS ile/||/<> TABLO

( Hassas trigonometrik tablolar )

( Ulug Bey tarafından 1440 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1394-1449) (Ülke: Semerkant) (Alan: matematik) (Önemli katkıları: Zij-i Cedid yıldız kataloğu, Semerkant Rasathanesi) )

- SİNÜZOİT[Fr.]

( Bir çemberin, sıfır dereceden 360 dereceye kadar olan yalarının sinüslerinin değişimlerini çizge ile gösteren, devirli, düzlem eğri. )

- SIR İLE SEIR İLE NETWORK ile/||/<> EPİDEMİYOLOJİ MODELLERİ

( Hastalık yayılımı matematiği. )

( Formül: R₀ = βS₀/γ )

- ŞİRİN/LİK ile GÜZEL/LİK

- SIRT İLE MTOR İLE AMPK ile/||/<> YAŞLANMA YOLAKLARI

( Ömür uzunluğunu düzenleyen sinyal yolları. )

( Formül: CR → SIRT↑ mTOR↓ )

- SİSMOGRAF (ÇİN) ile/||/<> MODERN SİSMOGRAF

( Zhang Heng ilk sismografı MS 132de yaptı İLE modern sismograflar 19. yüzyılda gelişti. )

( Zhang Heng tarafından 132 yılında keşfedildi/formüle edildi. (78-139) (Ülke: Çin) (Alan: Astronomi, Mühendislik) (Önemli katkıları: Sismograf, gök küresi) )

- SİSTEM[İng., Fr.] ile/ve ŞABLON[Alm. SCHABLONE]

( Düzen. | Bir sonuç elde etmeye yarayan yöntemler düzeni. | Yol, yöntem. | Bir aracı oluşturan düzen, düzenek/tertibat. | Model, tip. | [felsefe] Dizge. İLE Üzerindeki harf ve biçimlerin çevre çizgileri kalem ucu girecek biçimde oyuk olan, bu çizgilerden kalemle istenilen biçim elde edilen, metal ya da plastikten cetvel. | Değişik alanlarda düzeltme, belirleme, ölçme, denetleme işlerinde kullanılan ve yaptığı işe göre yapısı değişen araç. | Çok kez tekrarlandığından, kanıksanmış basmakalıp örnek. )

( SYSTEM vs./and TEMPLATE )

- SİSTEMİK İLE PULMONER İLE KORONER ile/||/<> DOLAŞIM SİSTEMLERİ

( Kan dolaşım yolları. )

( Formül: LV → Aort → Vücut )

- SİSTOL ile/||/<> DİYASTOL

( Sistol kalp kasılması İLE diyastol gevşemesidir )

( Formül: Kasılma İLE gevşeme )

- SİSTOLİK ile/||/<> DİYASTOLİK

( Sistolik kalp kasılma İLE diyastolik gevşeme. )

( Formül: Contraction İLE relaxation )

- SİTOPLAZMA ile/||/<> SİTOSOL

( Sitoplazma organeller dahil İLE sitosol sıvı kısımdır )

( Formül: Tümü İLE sıvı kısım )

- SİTOSOL ile/||/<> SİTOPLAZMA

( Sitosol su fazı İLE sitoplazma organelsiz tüm iç. )

( Formül: Sıvı İLE bütün )

- SİTTİN SENE ile Fİ TARİHİNDE

( 60 yıl. | Sonu gelmeyecek kadar uzun zaman. )

- SİX FUNCTOR FORMALİSM ile/||/<> CLASSİCAL SHEAF THEORY

( Six functor formalism kohomoloji kuramlarınin sistematik yaklaşımıyken İLE classical sheaf theory temel sheaf işlemlerini inceler )

( Formül: f* İLE f! İLE f^* İLE f^! İLE ⊗ İLE Hom )

- SİZ (DE) HÂLÂ ÇOK GÜZELSİNİZ değil SİZ (DE) HER ZAMAN ÇOK GÜZELSİNİZ

- SKALER ÇARPMA ile/ve/||/<> SKALERLE ÇARPMA

- SKALER İLE VEKTÖR İLE TENSÖR ile/||/<> MATEMATİKSEL NİCELİKLER

( Boyut ve yön içeren büyüklükler. )

( Formül: v = |v|û )

- SKYRMİON İLE HOPFİON İLE MONOPOLE ile/||/<> TOPOLOJİK SOLİTONLAR

( Topolojik korumalı yapılar. )

( Formül: Q = (1/4π)∫n·(∂xn×∂yn)dxdy )

- SMALL WORLD İLE SCALE FREE İLE RANDOM ile/||/<> NETWORK MODELLER

( Gerçek dünya ağ yapıları. )

( Formül: P(k) ∝ k⁻ᵞ )

- SMART GRİD ile/||/<> KLASİK ŞEBEKE

( Smart çift yönlü optimizasyon, klasik tek yön dağıtım. )

( Formül: IoT sensör İLE analog )

- SMILES İLE INCHI İLE SMARTS ile/||/<> MOLEKÜL GÖSTERİMLERİ

( Kimyasal yapının bilgisayar kodlaması. )

( Formül: CCO = ethanol )

- SMOOTH İLE PL İLE TOPOLOGİCAL ile/||/<> MANİFOLD KATEGORİLERİ

( Farklı manifold yapıları. )

( Formül: Exotic R^4 )

- SN1 İLE SN2 İLE E1 İLE E2 ile/||/<> ORGANİK REAKSİYON MEKANİZMALARI

( Nükleofilik substitüsyon ve eliminasyon mekanizmaları. )

( Formül: hız = k[RX] veya k[RX][Nu] )

- SN1 MEKANİZMASI ile/||/<> SN2 MEKANİZMASI

( SN1 iki basamak karbokasyon, SN2 tek basamak ters atak. )

( Formül: Unimoleküler İLE bimoleküler )

- SN1 REAKSİYONU ile/||/<> SN2 REAKSİYONU

( SN1 iki basamaklı karbokasyon ara ürünlü, SN2 tek basamaklı eşzamanlıdır )

( Formül: SN1: v = k[RX] İLE SN2: v = k[RX][Nu⁻] )

- SN1 ile/||/<> SN2

( SN1 iki basamaklı İLE SN2 tek basamaklı substitüsyondur )

( Formül: Karbkatyon ara ürün İLE direkt )

- SNN İLE MEMRİSTOR İLE NEUROMORPHİC ile/||/<> BEYİN-İLHAMLI HESAPLAMA

( Beyni taklit eden bilgisayar mimarileri. )

( Formül: Spike timing )

- SNOM İLE STED İLE PALM İLE STORM ile/||/<> SÜPER ÇÖZÜNÜRLÜK

( Kırınım limitini aşan mikroskopi. )

( Formül: Δx ~ λ/(2NA√(1+I/Is)) )

- SNP İLE CNV İLE INDEL İLE SV ile/||/<> GENETİK VARYASYONLAR

( DNA dizi farklılık türleri. )

( Formül: A→G (transition) )

- SNP İLE CNV İLE INDEL ile/||/<> GENETİK VARYASYON TÜRLERİ

( DNA dizisindeki farklı varyasyon tipleri. )

( Formül: 1 SNP/300 bp )

- SOCİAL NETWORK ANALYSİS ile/||/<> TRADİTİONAL SOCİOLOGY

( Social network analysis matematik graph kuramıyle sosyal ilişkileri modellerken İLE traditional sociology nitel yöntemlerle sosyal yapıları inceler )

( Formül: Centrality measures )

- SOĞUK KARANLIK MADDE ile/||/<> SICAK KARANLIK MADDE

( Soğuk karanlık madde yavaş hareket eden parçacıklar İLE sıcak karanlık madde hızlı parçacıklardır. Soğuk karanlık madde yapı oluşumu İLE galaksi oluşumunu açıklar. Soğuk karanlık madde WIMP gibi ağır parçacıklar İLE sıcak karanlık madde nötrinolar olabilir. )

- SOĞUK PLAZMA ile/||/<> SICAK PLAZMA

( Soğuk T_e << eV düşük iyonizasyon, sıcak T_e >> keV füzyon. )

( Formül: Endüstriyel İLE füzyon )

- SOĞUTMA İLE ISI POMPASI İLE KLİMA ile/||/<> TERS ÇEVRİMLER

( Isı transferi uygulamaları. )

( Formül: COP = Q_h/W > 1 )

- SOHBET ve/<> BAHANE(GÜZELLİK)

- SOL İLE GEL İLE AEROSOL İLE EMÜLSİYON ile/||/<> KOLLOİD TÜRLERİ

( Dispersiyon sistemi çeşitleri. )

( Formül: 1-1000 nm boyut )

- SOL-GEL İLE CVD İLE ALD İLE SPUTTERİNG ile/||/<> İNCE FİLM TEKNİKLERİ

( Nano ölçekli kaplama yöntemleri. )

( Formül: GPC = Å/döngü (ALD) )

- SOL-JEL ile/||/<> HİDROTERMAL

( Sol-jel alkoksit hidroliz oda sıcaklığı İLE hidrotermal basınç-sıcaklık. )

( Formül: TEOS İLE otoklav )

- SOLİD-PHASE SYNTHESİS ile/||/<> SOLUTİON-PHASE SYNTHESİS

( Solid-phase synthesis katı destek üzerinde sentez yaparken İLE solution-phase synthesis çözelti ortamında sentez yapar )

( Formül: Polymer support )

- SOLİTON ile/||/<> LİNEAR WAVE

( Soliton dağılmayan nonlinear dalga paketyken İLE linear wave dispersiyon gösteren lineer dalgadır )

( Formül: KdV equation )

- SOLUNUM ile/||/<> FOTOSENTEZ

( Solunum O₂ alır CO₂ verir İLE fotosentez tersi )

( Formül: C₆H₁₂O₆ + 6O₂ ⇌ 6CO₂ + 6H₂O + Enerji )

- SOLVASYON İZOMERİ ile/||/<> HİDRAT İZOMERİ

( Solvasyon koordine çözücü, hidrat spesifik H₂O. )

( Formül: [Cr(H₂O)₆]Cl₃ İLE [Cr(H₂O)₅Cl]Cl₂·H₂O )

- SOMATİK MUTASYON ile/||/<> GERM GÖZE MUTASYONU

( Somatik vücut gözesi, germ kalıtsal aktarılır )

( Formül: Kalıtsal değil İLE kalıtsal )

- SOMUT İLE YARI SOMUT İLE SOYUT ile/||/<> ÖĞRENME AŞAMALARI

( Matematik öğretim seviyeleri. )

( Formül: CRA yaklaşımı )

- SONLU FARKLAR ile/||/<> SONLU ELEMANLAR

( Sonlu fark düzenli grid, sonlu eleman karmaşık geometri. )

( Formül: Δ/Δx İLE basis fonksiyon )

- SONLU KÜMELERİN BİRARADALIĞINDA ile/ve/||/<> SONSUZLUĞUN OLANAKSIZLIĞI

- SONLU ile/||/<> SONSUZ

( Sonlu kümeler sayılabilir elemana sahipken İLE sonsuz kümeler sayılamaz )

( Georg Cantor tarafından 1874 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1845-1918) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Küme teorisi, sonsuzluk kavramı) )

- SONLULUĞUN(ÖLÜMÜN) SONRASI ile/ve/||/<> SONSUZLUK

- SONLULUK VE SONSUZLUK ile/ve/||/<> OLANAK VE ZORUNLULUK

( SONLULUĞUN SONSUZLUĞU )

- SONLULUK ile/ve/||/<>/> SONLULUĞUN SONSUZLUĞU

- SONOKİMYA ile/||/<> RADYOLİSİS

( Sonokimya ultrasonik dalgalarla kavitasyon oluştururken İLE radyolisis radyasyonla molekülleri parçalar )

( Formül: Kavitasyon baloncuğu )

- SONSUZ KÜÇÜKLER:
FİZİĞİN değil MATEMATİĞİN KONUSU/ALANI

- SONSUZ = NAMÜTENAHİ = INFINITE[İng.] = INFINI[Fr.] = UNENDLICH[Alm.] = INFINITUS, INFINITA[Lat.] = INFINITO/TA[İsp.]

- SONSUZ ile/ve/değil/||/<>/< SAYISIZ

- SONSUZ ile SONSUZ / SONSUZ

- SONSUZLUĞUN:
"VAROLUŞU" ile/değil ADI/ETİKETİ

- SONSUZLUK ile/ve/||/<>/> AN ile/ve/||/<>/> TERSİNEMEZLİK(ENTROPİ) ile/ve/||/<>/> HEM, HEM DE | NE, NE DE ile/ve/||/<>/> BİLE DEĞİL (<> / > / < BİLE DEĞİL) (<> / > / < BİLE DEĞİL) ... ∞

- SONSUZLUK ile/ve/<> KISIR DÖNGÜ

- SONSUZ/LUK ile/ve/||/<> Pİ ile/ve/||/<> GOOGOLPLEX ile/ve/||/<> GRAHAM ile/ve/||/<> RAYO

( ∞ İLE İLE Googol, matematikteki büyük sayılardan biridir ve 10 üzeri 100'e eşittir. Başka bir deyişle 1 googol, 1 rakamına yüz sıfır ekleyerek yazılır. Bu terim, Amerika'lı matematikçi Edward Kasner'ın yeğeni Milton Sirotta[1929–1980] tarafından 1938 yılında kullanılmaya başlanmıştır.[Milton, bu sırada dokuz yaşındaydı.] )

( Bir trilyon, oniki sıfırla yazılır. Yüz tane sıfır kullanırsak, buna, bir "gogol" denilir. Bir gogol sıfır kullanılarak yazılan sayıya, "gogolplex" denilir. Evrendeki tüm moleküllerin sayısını yazmak için 79 sıfır yetiyor. Bir milyon gün, ancak 2739 yıl oluyor. İstanbul'un fethinden bu yana, sadece 17 milyar saniye geçmiş. Yazının bulunuşundan bugüne ise ancak 189 milyar saniye geçmiş.[Bu, trilyonun ancak beşte biridir.] Bir kişinin yaşamı, ortalama 2 milyar saniyedir. )

( "Graham ve Rayo Sayısı" ile ilgili yazıyı okumak için burayı tıklayınız... )

- SORUN ile/ve/||/<>/> SORU-N

( Çözülmesi gereken. İLE/VE/||/<>/> Sorabilirsiniz. )

- SORUNLARDAN/KİŞİLERDEN "KAÇMAK/UZAKLAŞMAK" ile/değil/yerine SORUN(LU)LARI UZAKLAŞTIRMAK

- SOUTHERN BLOT ile/||/<> İMMÜNOBLOT

( Southern DNA hibridizasyon, immunoblot protein antikor. )

( Formül: DNA İLE protein detection )

- SOYUT ile/||/<> CEBİR

( Soyut cebir ve halka kuramı )

( Emmy Noether tarafından 1921 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1882-1935) (Ülke: Almanya) (Alan: Matematik, Fizik) (Önemli katkıları: Soyut cebir, Noether teoremi) )

- SOYUTLAMA ile/ve/||/<> SOYUTLANMA

( ABSTRACTION vs./and/<> TO GET IN ABSTRACTION )

- SOYUTLAMAK ile/ve/||/<>/> SOYUTLAMANIN SOYUTLA(N)MASI

- SOYUTLANMA ve/<> GÜZELLİK

- SÖZ ile/ve/<> YEMİN

( Doğru söz yeminden ileri! )

( HULF[Ar.]: Verdiği sözü tutmama, üzerinde durmama. | [mantıkta/matematikte] Saçmaya indirgeme. )

- SÖZDİZİM ile/||/<> ANLAMBİLİM

( Sözdizim biçimsel yapı kuralları İLE anlambilim anlamsal yorumlama kurallarıdır. Sözdizim simgelerin dizilişi İLE anlambilim simgelerin anlamıdır. Programlama dillerinde sözdizim derleme İLE anlambilim çalıştırma aşamasında önemli. )

( Noam Chomsky tarafından 1957 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- SP³ HİBRİTLEŞME ile/||/<> SP² HİBRİTLEŞME

( sp³ tetrahedral (109.5°), sp² düzlemsel (120°) )

( Formül: 4 sp³ orbital (CH₄) İLE 3 sp² + 1 p (C₂H₄) )

- SPACE BİOLOGY ile/||/<> TERRESTRİAL BİOLOGY

( Space biology uzay koşullarında yaşam süreçlerini incelerken İLE terrestrial biology Dünya koşullarındaki yaşamı inceler )

( Formül: Microgravity effects )

- SPATİAL TRANSCRİPTOMİCS ile/||/<> BULK TRANSCRİPTOMİCS

( Spatial transcriptomics doku içi lokalizasyon verirken İLE bulk transcriptomics sadece ifade seviyesi verir )

( Formül: Visium platform )

- SPE ile/||/<> LLE

( SPE katı faz ekstraksiyon İLE LLE sıvı-sıvı partisyon. )

( Formül: Kartuş İLE ayırma hunisi )

- SPECTRAL RADİUS ile/||/<> OPERATOR NORM

( Spectral ρ(T) maksimal eigenvalue, norm ||T|| operatör büyüklüğü. )

( Formül: Max eigenvalue İLE operator size )

- SPECTRAL SEQUENCE ile/||/<> EXACT SEQUENCE

( Spectral yakınsak yaklaşım, exact tam dizi. )

( Formül: Convergent approximation İLE exact )

- SPEKTROKİMYASAL SERİ ile/||/<> NEFELAUXETİC SERİ

( Spektro ligand alan gücü, nefelauxetic elektron bulut genişleme. )

( Formül: Δ sırası İLE B azalması )

- SPEKTRUM ile/||/<> TAYF (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Aynı kavram - ışığın dalga boylarına ayrılmasıdır )

( Formül: Renk dağılımı )

- SPHERE PACKİNG ile/||/<> COVERİNG PROBLEM

( Sphere packing maksimal yoğunluk, covering minimal örtme. )

( Formül: Maximum density İLE minimum cover )

- SPHERE ile/||/<> ELLİPSOİD

( Sphere sabit yarıçap İLE ellipsoid üç farklı yarı eksen. )

( Formül: Constant radius İLE three semi-axes )

- SPİLLOVER ile/||/<> SİNERJİ

( Spillover H₂ metal→destek İLE sinerji iki metal işbirliği. )

( Formül: Taşınma İLE etkileşim )

- SPİN CAMI ile/||/<> FERROMANYETİK

( Spin camı rastgele donmuş, ferro düzenli hizalanmış. )

( Formül: Frustrasyon İLE düzen )

- SPİN CROSSOVER ile/||/<> SPİN TRANSİTİON

( Crossover denge HS⇌LS, transition tek yönlü. )

( Formül: T İLE P bağımlı İLE sabit )

- SPİN ICE İLE SPİN GLASS İLE SPİN LİQUİD ile/||/<> FRUSTRE SİSTEMLER

( Geometrik frustrasyon. )

( Formül: S = kB ln(3/2)^N )

- SPİN İLE ORBİTAL İLE TOPLAM ile/||/<> AÇISAL MOMENTUM

( Atomdaki üç açısal momentum türü. )

( Formül: J = L + S )

- SPİN YUKARI ile/||/<> SPİN AŞAĞI

( Elektron spini +1/2 (yukarı) ya da -1/2 (aşağı) olabilir. )

( Formül: s = ±ħ/2 )

- SPİN-ORBİT BAĞLAŞMASI ile/||/<> ZEEMAN ETKİSİ

( Spin-orbit bağlaşması elektronun iç özelliklerinin etkileşimiyken İLE Zeeman etkisi dış manyetik alanın etkisidir )

( Formül: E_so ∝ L⋅S )

( Pieter Zeeman tarafından 1896 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- SPİNEL ile/||/<> İNVERS SPİNEL

( Spinel A[B₂]O₄ tetrahedral A, invers B[AB]O₄ karışık. )

( Formül: MgAl₂O₄ İLE Fe₃O₄ )

- SPİNTRONİCS ile/||/<> ELECTRONİCS

( Spintronics elektron spinini bilgi taşıyıcı olarak kullanırken İLE electronics sadece elektron yükünü kullanır )

( Formül: Giant magnetoresistance )

- SPİNTRONİK ile/||/<> ELEKTRONİK

( Spintronik spin serbestlik İLE elektronik sadece yük. )

( Formül: GMR İLE sadece R )

- SPİRAL ve/||/<> HELİS ve/||/<> ELİPS

( Arşimed'in, zevk için çalıştığı geometrik biçimlerden biri. VE/||/<> Sarmaşığın, ağaca tırmanırken çizdiği eğri. VE/||/<> Apollonius'un, zevk için çalıştığı geometrik biçimlerden biri.[Gezegenler, bu eğrileri çizerek dolaşır.] )

- SPLİCİNG ile/||/<> POLYADENYLATİON

( Splicing intron çıkarma işlemiyken İLE polyadenylation mRNA ucuna A kuyruk eklenmesidir )

( Formül: Alternatif splicing )

- SPM İLE STM İLE AFM İLE MFM ile/||/<> TARAMA PROB MİKROSKOPLARI

( Atomik çözünürlükte görüntüleme teknikleri. )

( Formül: I ∝ e^(-2κd) )

- SPONTAN SİMETRİ KIRILMASI ile/||/<> EXPLİCİT SİMETRİ KIRILMASI

( Spontan simetri kırılması Lagrangian simetrikken vakum asimetrikken, explicit kırılma Lagrangian seviyesinde asimetridir )

( Formül: ϕ₀ ≠ 0 )

- SPP İLE LSP İLE MİE İLE FANO ile/||/<> PLAZMONİK MODLAR

( Metal-ışık etkileşimi modları. )

( Formül: k_SPP = k₀√(εmεd/(εm+εd)) )

- SPR İLE LSPR İLE SERS ile/||/<> PLAZMONİK ETKİLER

( Metal nanoparçacıklarda ışık-madde etkileşimi. )

( Formül: λ_SPR ∝ √(εm) )

- SPR ile/||/<> LSPR

( SPR düz yüzey film İLE LSPR nano parçacık lokalize. )

( Formül: Yayılmış İLE lokalize )

- SSRI İLE MAOI İLE TCA İLE SNRI ile/||/<> ANTİDEPRESAN SINIFLARI

( Depresyon tedavi ilaçları. )

( Formül: 5-HT reuptake block )

- STABLE HOMOTOPY ile/||/<> UNSTABLE HOMOTOPY

( Stable homotopy yüksek dimensional limitken İLE unstable homotopy dimension bağımlı grup yapısıdır )

( Formül: Suspension isomorphism )

- START KODON ile/||/<> STOP KODON

( Start AUG methionin, stop UAG/UAA/UGA. )

( Formül: Başlangıç İLE sonlandırma )

- STATİC İLE KİNETİC İLE ROLLİNG ile/||/<> SÜRTÜNME TÜRLERİ

( Farklı sürtünme mekanizmaları. )

( Formül: F = μN )

- STATİK İLE KİNEMATİK İLE DİNAMİK İLE KİNETİK İLE STATİĞ İLE HİDROSTATİK ile/||/<> MEKANİK ALT DALLARI

( Mekaniğin farklı hareket ve kuvvet durumlarını inceleyen alt dalları. )

( Formül: ΣF = 0 İLE F = ma )

- STATİK ile/||/<> DİNAMİK

( İki farklı mekanik dalı: statik durgun cadleri İLE dinamik ise hareket eden cadleri inceler )

( Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1643-1727) (Ülke: İngiltere) (Alan: Fizik, Matematik) (Önemli katkıları: Klasik mekanik, kalkülüs, yerçekimi yasası) )

- STATİK ile/||/<> DİNAMİK (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Statik dengede olan, dinamik hareket halindeki sistemleri inceler )

( Formül: ΣF=0 İLE F=ma )

- STEEPEST DESCENT ile/||/<> CONJUGATE GRADİENT

( SD basit gradyan, CG konjuge yön hafıza. )

( Formül: Lokal İLE global )

- STERADYAN[Fr. < Yun.]

( Bir kürenin merkezini tepe olarak alan ve küre yüzeyi üzerinde, kenarı bu kürenin yarı çapına eşit bir kare kadar alan ayıran, uzay açıya eşit, uzay açı birimi. [sr] )

- STİLLE İLE NEGİSHİ İLE HİYAMA ile/||/<> PD-KATALİZLİ CROSS-COUPLİNG

( Metal organik coupling reaksiyonları. )

( Formül: R-X + R-M → R-R )

- STİMULATED EMİSSİON ile/||/<> SPONTANEOUS EMİSSİON

( Stimulated emission dış foton etkisiyle uyarılmış emisyonken İLE spontaneous emission kendiliğinden foton salınımıdır )

( Formül: Einstein coefficients )

- STİMULİ-RESPONSİVE MATERİAL ile/||/<> STATİC MATERİAL

( Stimuli-responsive material dış uyarıya yanıt veren akıllı malzemeyken İLE static material değişmeyen sabit özellik gösterir )

( Formül: Smart polymer )

- STİRLİNG İLE BELL İLE CATALAN ile/||/<> ÖZEL SAYI DİZİLERİ

( Kombinatorik problemlerde ortaya çıkan diziler. )

( Formül: Cₙ = (2n)!/((n+1)!n!) )

- STM BREAK JUNCTİON İLE OPTİCAL TWEEZERS İLE SMFS ile/||/<> TEK MOLEKÜL KİMYA

( Tekil molekül manipülasyonu. )

( Formül: G = 2e²/h (quantum) )

- STM ile/||/<> AFM

( STM tünelleme akımı iletken İLE AFM kuvvet tüm yüzeyler. )

( Formül: I_tünel İLE F_vdW )

- STOCHASTİC DİFFERENTİAL ile/||/<> ORDİNARY DİFFERENTİAL

( SDE gürültü terimi, ODE deterministik. )

( Formül: Noise term İLE deterministic )

- STOKASTİK SÜREÇ ile/||/<> DETERMİNİSTİK SÜREÇ

( Stokastik rastgelelik içerir, deterministik kesin tahmin edilebilir )

( Formül: X(t ileω) İLE x(t) = f(x₀ ilet) )

- STOKES YASASI ile/||/<> NEWTON VİSKOZİTE

( Stokes küre sürüklemesi F=6πμrv, Newton kayma gerilmesi τ=μ(dv/dy). )

( Formül: F = 6πμrv İLE τ = μ(dv/dy) )

( Isaac Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- STOMA İLE KUTİKULA İLE TRİKOME ile/||/<> YAPRAK YAPILARI

( Yaprak yüzey özellikleri. )

( Formül: K⁺ girişi → stoma açılması )

- STONE-WEİERSTRASS ile/||/<> URYSOHN LEMMA

( S-W polinom yaklaşım, Urysohn sürekli fonksiyon varlığı. )

( Formül: Approximation İLE existence )

- STRANGE ATTRACTOR İLE CHAOS İLE BUTTERFLY ile/||/<> KAOTİK SİSTEMLER

( Deterministik kaos ve fraktallar. )

( Formül: x_{n+1} = rx_n(1-x_n) )

- STRANGE ATTRACTOR ile/||/<> LİMİT CYCLE

( Strange fraktal boyutlu, limit cycle basit periyodik. )

( Formül: Fraktal İLE çember )

- STRİNG DUALİTESİ ile/||/<> MİRROR SYMMETRY

( String dualitesi fiziksel eşdeğerlik ilişkisiyken İLE mirror symmetry geometrik dualite kavramıdır )

( Formül: Type IIA ↔ IIB )

- STRİNG İLE M-KURAMSİ İLE LOOP QUANTUM ile/||/<> KUANTUM GRAVİTASYON

( Kuantum mekaniği ve genel göreliliği birleştirme çabaları. )

( Formül: L_Planck = √(ℏG/c³) )

- STURM-LİOUVİLLE ile/||/<> HELMHOLTZ DENKLEMİ

( S-L özdeger problemi genel, Helmholtz ∇²ψ + k²ψ = 0. )

( Formül: L[y] = λw(x)y )

( Jacques Charles François Sturm tarafından 1836 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- SU İLE İYONİK SIVI İLE SÜPERKRİTİK CO2 ile/||/<> YEŞİL ÇÖZÜCÜLER

( Çevre dostu çözücü alternatifleri. )

( Formül: Tc(CO2) = 31°C İLE Pc = 73 bar )

- ŞU, ŞUNA/ŞUNUNLA:
"TERS ORANTILI" ile/değil "TERS"

- SU(5) İLE SO(10) İLE E8 ile/||/<> GRAND UNİFİED THEORİES

( Büyük birleşik kuram adayları. )

( Formül: SU(3)×SU(2)×U(1) → GUT )

- SÜBLİMLEŞME ile/||/<> ERİME

( Süblimleşme katıdan gaza direkt geçiş İLE erime katıdan sıvıya geçiştir. )

- SUBSTRAT DÜZEY ile/||/<> OKSİDATİF FOSFORİLASYON

( Substrat direkt ADP→ATP, oksidatif ETC gradyan. )

( Formül: PEP→piruvat İLE H⁺ gradyan )

- SUBSTRAT İLE KOMPETİTİF İLE NON-KOMPETİTİF ile/||/<> ENZİM İNHİBİSYONU

( Enzimlerin engellenme mekanizmaları. )

( Formül: v = Vmax[S]/(Km + [S]) )

- SUCCESSİON ile/||/<> KLİMAKS TOPLUM

( Succession ekolojik değişim süreciyken İLE klimaks toplum stabil son durumdur )

( Formül: Birincil/ikincil )

- ŞUDUR" Kİ ile/değil ŞU Kİ

- SUGENO ile/||/<> İNTEGRAL

( Sugeno integrali İLE bulanık ölçü kuramı )

( Michio Sugeno tarafından 1974 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1940-) (Ülke: Japonya) (Alan: Kontrol Teorisi) (Önemli katkıları: Sugeno bulanık kontrol sistemi) )

- SUKCESYON ile/||/<> KLİMAKS

( Sukcesyon değişim süreci İLE klimaks denge durumudur )

( Formül: Süreç İLE son aşama )

- SÜLFÜRİK ile/||/<> ASİT

( Sülfürik asit üretimi )

( Razi tarafından 880 yılında keşfedildi/formüle edildi. (854-925) (Ülke: Rey) (Alan: kimya) (Önemli katkıları: Alkol damıtması, sülfürik asit, tıp ve kimya) )

- SÜLÜS[Ar.] ile SÜLÜS[Ar.] ile SÜLÜS[Ar.]

( Üçte bir. İLE Arap abecesiyle yazılan bir tür süslü yazı. İLE Erlere, yolculuklarda indirim sağlayan belge. )

- SUMM/ASAMM ile/||/>< MUNTAK

( Asal sayı. | İki tam sayının oranı ile ifade edilemeyen sayı. İLE/||/>< Asal olmayan sayı. | İki tam sayının oranı ile ifade edilebilen sayı. )

- SUPER EXCHANGE ile/||/<> DİRECT EXCHANGE

( Super köprü ligand üzerinden, direct metal-metal. )

( Formül: M-L-M İLE M-M )

- SUPERCONDUCTİVİTY ile/||/<> SUPERFLUİDİTY

( Superconductivity sıfır elektrik direnciyken İLE superfluidity sıfır viskozite akışkanlıktır )

( Formül: Cooper pairs )

- SÜPERİLETKEN İLE SÜPERAKIŞKAN İLE BEC ile/||/<> KUANTUM FAZLAR

( Makroskopik kuantum fenomenler. )

( Formül: Tc(YBCO) = 93K )

- SÜPERİLETKEN ile/||/<> MÜKEMMEL İLETKEN

( Süperiletken R=0 ve Meissner etkisi, mükemmel sadece R=0. )

( Formül: Cooper çiftleri İLE serbest e )

- SÜPERİLETKEN ile/||/<> NORMAL İLETKEN

( Süperiletken sıfır direnç, normal iletken sonlu direnç )

( Formül: R = 0 (T < Tc) İLE R > 0 (normal) )

- SÜPERİLETKENLİK ile/||/<> SÜPERAKIŞKANLIK (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Süperiletkenlik sıfır direnç, süperakışkanlık sıfır viskozitedir )

( Formül: R=0 İLE η=0 )

- SÜPERKAPASİTÖR ile/||/<> BATARYA

( Süperkapasitör hızlı şarj fiziksel İLE batarya yüksek enerji kimyasal. )

( Formül: EDLC İLE Li-ion )

- SÜPERKRİTİK AKİŞKAN ile/||/<> PLAZMA

( )

( Langmuir tarafından 1928 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1881-1957) (Ülke: ABD) (Alan: Kimya, Fizik) (Önemli katkıları: Plazma terimi, yüzey kimyası) (Nobel: 1932) )

- SÜPERNOVA GÖZLEMİ (ÇİN) ile/||/<> MODERN SÜPERNOVA KURAMSİ

( Çin astronomları 1054te süpernova gözlemledi (Yengeç Bulutsusu) İLE modern kuram 20. yüzyılda gelişti. )

( Song Hanedanlığı Astronomları tarafından 1054 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- SÜPERNOVA TİP IA ile/||/<> SÜPERNOVA TİP II

( Tip Ia beyaz cüce patlaması standart mum, Tip II masif yıldız çökmesi. )

( Formül: Termonükleer İLE çekirdek çökmesi )

- SÜPERPARAMANYETİK ile/||/<> FERROMANYETİK NP

( Süper <20nm tek domain, ferro çok domain kalıcı. )

( Formül: Blok sıcaklığı )

- SÜPERPOZİSYON İLE DOLANIKLIK İLE TÜNELLEME ile/||/<> KUANTUM FENOMENLER

( Klasik fizikte olmayan kuantum etkileri. )

( Formül: |ψ⟩ = α|0⟩ + β|1⟩ )

- SÜPERPOZİSYON ile/||/<> KARIŞIK DURUM

( Süperpozisyon saf durum İLE karışık durum istatistiksel karışımdır )

( Formül: |ψ⟩ = α|0⟩ + β|1⟩ İLE ρ = Σpi|ψi⟩⟨ψi| )

- SUPERVİSED İLE UNSUPERVİSED İLE REİNFORCEMENT ile/||/<> ML PARADİGMALARI

( Üç temel makine öğrenmesi yaklaşımı. )

( Formül: L = Σ(y - ŷ)² )

- SUPERVİSED LEARNİNG ile/||/<> UNSUPERVİSED LEARNİNG

( Supervised etiketli veri, unsupervised etiketsiz. )

( Formül: Labeled İLE unlabeled data )

- SUPRAMOLECULAR CATALYSİS ile/||/<> MOLECULAR CATALYSİS

( Supramolecular catalysis zayıf etkileşimlerle katalitik sistem oluştururken İLE molecular catalysis kovalent bağlı katalizör kullanır )

( Formül: Host-guest catalysis )

- SUPRAMOLECULAR KİMYA ile/||/<> KOORDİNASYON KİMYASI

( Supramolecular kimya zayıf etkileşimlerle büyük yapılar oluştururken İLE koordinasyon kimyası güçlü kovalent bağlar kurar )

( Formül: K_association )

- SÜREKLİ FONKSİYON ile/||/<> HOMEOMORFİZM

( Sürekli açık küme ters görüntüsü açık, homeo bijektif sürekli. )

( Formül: One-way İLE two-way continuity )

- SÜREKLİ KESİR ile/||/<> DECİMAL AÇILIM

( Sürekli kesir [a₀;a₁,a₂,...], decimal 0.abc... formunda. )

( Formül: Kesirli zincir İLE decimal )

- SÜREKLİ NİCELİK ile/ve SÜREKSİZ NİCELİK

( Adet. İLE/VE Miktar. )

( Niceliğin parçaları/bölümleri arasında "birbirine değen ortak bir sınır" varsa. İLE Niceliğin parçaları/bölümleri arasında "birbirine değen ortak bir sınır" yoksa. )

( Sürekli olan deneyimlenemez, çünkü onun sınırları yoktur. )

( Çizgi. İLE/VE Nokta. )

( İndirgenemezlik ilişkisi vardır. )

( META BASES )

( Parçalararası komşuluk varsa. İLE/VE Parçalararası komşuluk yoksa. )

( Unit. VS./AND Quantity. )

( CONTINUAL QUANTITY vs./and DISCONTINUOUS/TRANSIENT QUANTITY )

- SÜREKLİ ile/||/<> KESİKLİ

( Sürekli fonksiyonlar kesintisizken İLE kesikli fonksiyonlar süreksizlik noktalarına sahiptir )

( Augustin-Louis Cauchy tarafından 1821 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1789-1857) (Ülke: Fransa) (Alan: Matematik) (Önemli katkıları: Limit teorisi, analiz) )

- SÜREKLİ ile/||/<> SÜREKSİZ

( Sürekli kesintisiz İLE süreksiz kesintilidir )

( Formül: lim f(x)=f(a) İLE lim≠f(a) )

- SÜREKLİLİK DENKLEMİ ile/||/<> MOMENTUM DENKLEMİ

( Süreklilik kütle korunumu ∇·v=0, momentum Newton 2. yasasıdır. )

( Formül: ∂ρ/∂t + ∇·(ρv) = 0 )

( Isaac Newton tarafından 1687 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- SÜREKLİLİK ile/||/<> TÜREVLENEBİLİRLİK

( Sürekli her işlev türevlenemez, türevlenebilir her işlev süreklidir )

( Formül: lim f(x) = f(a) İLE lim [f(x)-f(a)]/(x-a) var )

- SURET ile GEOMETRİK BİÇİM

- SÛRET değil/yerine/= PAY

- SURFACE AREA ile/||/<> VOLUME

( Surface area yüzey ölçümü İLE volume hacim ölçümü. )

( Formül: 2D measure İLE 3D measure )

- SURFACE CODE İLE COLOR CODE İLE TORİC CODE ile/||/<> KUANTUM HATA DÜZELTME

( Kubit hatalarını düzeltme kodları. )

( Formül: d = O(√n) )

- SURFACE İLE HYDROGEL İLE NANOPARTİCLE ile/||/<> CLİCK MALZEMELER

( Malzeme modifikasyonu. )

( Formül: Gel% = Vpol/Vtotal×100 )

- SÜRTÜNME İLE HAVA DİRENCİ İLE VİSKOZ DİRENÇ ile/||/<> DİRENÇ KUVVETLERİ

( Hareketi engelleyen kuvvet türleri. )

( Formül: F_drag = ½ρCdAv² )

- SÜRTÜNME KUVVETİ ile/||/<> NORMAL KUVVET (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Sürtünme yüzeye paralel, normal kuvvet yüzeye diktir )

( Formül: fs=μN İLE N⊥yüzey )

- SÜRTÜNME ile/||/<> HAVA DİRENCİ

( Sürtünme yüzey teması İLE hava direnci akışkan içinde )

( Formül: f = μN İLE F_drag ∝ v² )

- SÜRÜKLEME KATSAYISI ile/||/<> KALDIRMA KATSAYISI

( Sürükleme akışa paralel C_D, kaldırma dik C_L. )

( Formül: F_D = ½ρv²AC_D İLE F_L = ½ρv²AC_L )

- SÜTUN[Fars.]/KOLON[Fr. ] = = DİKME

( Herhangi bir maddeden yapılan, zaman zaman üstünde çıkıntılı bir bölüm olan, genellikle bir altlığa, bazen doğrudan doğruya yere dayalı silindir biçiminde düşey destek. | Gazete, dergi, kitap vb. yazılı şeylerde, sayfanın yukarıdan aşağıya doğru ayrılmış olduğu dar bölümlerden her biri, kolon. | Alt alta sıralanmış şeyler dizisi. | Oldukça yükseğe çıkan ve silindire benzeyen şey. | [matematik] Bir tablo ya da grafikte düşey durumdaki yüzey. = Sütun. | Katlardaki döşemeleri birbirine bağlayan düşey boru. )

( Sütun Nedir ve Çeşitleri Nelerdir? )

- SÜZME ile/||/<> REABSORPSİYON

( Süzme süzme İLE reabsorpsiyon geri emilimdir )

( Formül: Böbrek süzme İLE geri alım )

- SUZUKİ REAKSİYONU ile/||/<> HECK REAKSİYONU

( Suzuki boronik asit Pd, Heck alken arilasyonu. )

( Formül: ArB(OH)₂ İLE ArX )

- SVD ile/||/<> SPECTRAL DECOMPOSİTİON

( SVD A=UΣVᵀ genel, spectral Aᵀ=A için özel. )

( Formül: General İLE symmetric case )

- SYMBİOSİS ile/||/<> ANTİ-SYMBİOSİS

( Symbiosis benzer ligand güçlendirme, anti zıt zayıflatma. )

( Formül: Soft-soft İLE hard-soft )

- SYMBİOZ ile/||/<> PARAZİTİZM

( Simbiyozda karşılıklı yarar, parazitizmde tek taraflı yarar vardır )

( De Bary tarafından 1879 yılında keşfedildi/formüle edildi. (Ülke: Bilinmiyor) (Alan: biyoloji) )

- SYMMETRİC MATRİX ile/||/<> ORTHOGONAL MATRİX

( Symmetric A=Aᵀ, orthogonal AAᵀ=I. )

( Formül: Transpoz eşit İLE inverse transpose )

- SYMPATHETİC İLE PARASYMPATHETİC İLE ENTERİC ile/||/<> OTONOM SİNİR SİSTEMİ

( İstemsiz vücut fonksiyon kontrolü. )

( Formül: Fight or flight )

- SYMPLECTİC İLE RİEMANNİAN İLE COMPLEX ile/||/<> FİZİKSEL GEOMETRİLER

( Farklı geometrik yapılar ve uygulamaları. )

( Formül: ω = dpᵢ ∧ dqᵢ )

- SYMPLECTİC TOPOLOGY ile/||/<> CONTACT TOPOLOGY

( Symplectic topology kapalı 2-form geometrisiyken İLE contact topology maksimal integrallenemez 1-form geometrisidir )

( Formül: Symplectic form ω )

- SYNAPTOME İLE PROJECTOME İLE FUNCTİONAL CONNECTOME ile/||/<> BEYİN HARİTALARI

( Tam beyin bağlantı haritalaması. )

( Formül: 86 milyar nöron (insan) )

- SYNCHRONİZATİON İLE PHASE TRANSİTİON İLE CRİTİCALİTY İLE SOC ile/||/<> KOLLEKTİF DAVRANIŞ

( Çok parçacık sistemlerinde beliren özellikler. )

( Formül: 1/f noise )

- SYNTHETİC BİOLOGY ile/||/<> SYSTEMS BİOLOGY

( Synthetic biology yeni biyolojik sistem tasarlarken İLE systems biology mevcut biyolojik sistemleri analiz eder )

( Formül: BioBrick parts )

- SYNTHETİC GEOMETRY ile/||/<> ANALYTİC GEOMETRY

( Synthetic koordinatsız, analytic koordinat sistemi. )

( Formül: Coordinate-free İLE coordinate system )

- SYSTEMS PHARMACOLOGY ile/||/<> TRADİTİONAL PHARMACOLOGY

( Systems pharmacology ilaç etkisini sistem düzeyinde analiz ederken İLE traditional pharmacology tek hedef odaklı yaklaşım kullanır )

( Formül: Network pharmacology )

- T GÖZE ile/||/<> B GÖZE

( T göze gözesel immünite İLE B göze humoral immünite )

( Formül: CD4⁺/CD8⁺ (T) İLE IgM/IgG üretimi (B) )

- t "ZAMANI" değil t DEĞERİ/DEĞİŞKENİ

- T-TEST İLE ANOVA İLE CHİ-SQUARE ile/||/<> HİPOTEZ TESTLERİ

( Farklı veri türleri için istatistiksel testler. )

( Formül: t = (x̄₁ - x̄₂)/SE )

- TA PHYSICA
ile/ve/||/<>
TA POIOUMENA
ile/ve/||/<>
TA CHREMATA ile/ve/||/<>TA PRAGMATA
ile/ve/||/<>/<
TA MATHEMATA

- TABLO ile ŞEMA[Fr.]

( CHART vs. SCHEME/SCHEMA[phil.] )

- TA'DÂD[Ar. < ADED] değil/yerine/= SAYMA; SAYI | BİRER BİRER SÖYLEME, SAYIP DÖKME; SAYIM

( SAYMA; SAYI | BİRER BİRER SÖYLEME, SAYIP DÖKME; SAYIM )

- TA'DÂD[Ar. < ADET] (ETMEK)[Ar.] ile/ve/||/<> İHYÂ'[Ar. < HAYÂT] (ETMEK)[Ar.]

( Sayma, sayı. | Birer birer söyleme, sayıp dökme, sayım. İLE/VE/||/<> Diriltme, diriltilme, canlandırma. | Can verircesine iyilik etme, lütfetme. | Yeniden güçlendirme. | Uyandırma, canlandırma, tazelik verme. )

- TAFEL DENKLEMİ ile/||/<> OHM YASASI

( Tafel elektrokimya η = a + blogj, Ohm lineer V = IR. )

( Formül: Logaritmik İLE lineer )

( Georg Ohm tarafından 1827 yılında keşfedildi/formüle edildi. )

- TAFEL İLE BUTLER-VOLMER İLE MARCUS ile/||/<> ELEKTRON TRANSFER KURAMLERİ

( Elektrokimyasal kinetik modeller. )

( Formül: η = b log(i/i₀) )

- TAFEL İLE BUTLER-VOLMER İLE MARCUS ile/||/<> ELEKTROT KİNETİĞİ

( Elektrot reaksiyon hızı kuramları. )

( Formül: η = (RT/αnF)ln(i/i₀) )

- TÂK ile/||/<> VETR ile/||/<> KAVS

( Kemer. İLE/||/<> Kiriş. İLE/||/<> Yay. )

- TAKDİM-TEHİR[Ar.]/METATEZ[Fr. < Yun.] değil/yerine/= GÖÇÜŞME

( Bir sözcük ya da rakamlar içinde, birbirini izleyen iki sesbirimin/rakamın yer değiştirmesi. [Türkçe'de, daha çok, r ya da l ünsüzünün bulunduğu sözcüklerde, birinci hecenin başındaki ses, birbirinin yerine geçer. Kibrit > kirbit, çömlek > çölmek] )

- TAKRÎBEN ile TAKRÎBÎ

( Aşağı yukarı, yaklaşık olarak. İLE Yaklaşık. )

- TAKRİBÎ/TAKRÎBEN değil/yerine/= YAKLAŞIK

- TAKRÎBÎ ile/değil/yerine/>< TAHKÎKÎ

- taksîm[< kısm] ile/ve/değil/<> Taksim

( [mat.] Bölme, parçalara ayırma. | Bölüm. | Bölü. İLE/VE/DEĞİL/<> İstanbul'un ve Gezi Parkı'mızın merkezi, değerlerimizin simgesi. [Her yer Taksim! Her yer diriliş!] )

- TAKSİM değil/yerine/= BÖLME

- TAKSON ile/||/<> KATEGORİ

( Takson grubu adı İLE kategori hiyerarşik seviye. )

( Formül: Named group İLE hierarchical level )

- TAKSONOMİ ile/||/<> SINIFLANDIRMA

( Biyolojik sınıflandırma sistemi )

( Carl Linnaeus tarafından 1735 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1707-1778) (Ülke: İsveç) (Alan: Biyoloji, Takstonomi) (Önemli katkıları: Biyolojik sınıflandırma sistemi) )

- TAKTİSITE ile/||/<> MOLEKÜL AĞIRLIĞI

( Taktiklik stereo düzenlenme, MA zincir uzunluğu. )

( Formül: İzo/sin/a-taktik İLE Mn )

- TAM BİLGİ İLE EKSİK BİLGİ İLE ASİMETRİK BİLGİ ile/||/<> BİLGİ DURUMLARI

( Oyunlarda bilgi seviyeleri. )

( Formül: Perfect Bayesian Equilibrium )

- TAM YANSIMA ile/||/<> KISMİ YANSIMA

( Tam yansıma kritik açıdan büyük açılarda %100 İLE kısmi yansıma her açıda kısmen. )

( Formül: sinθc = n₂/n₁ )

- TAM YANSIMA ile/||/<> KISMİ YANSIMA (İKİLİ KARŞILAŞTIRMA)

( Tam yansıma kritik açıda %100, kısmi yansıma kısmendir )

( Formül: θ>θc İLE θ<θc )

- TAMAMEN ile/değil/yerine BÜYÜK ORANDA

- TAMAMLANABİLİRLİK ile/||/<> TAMAMLANMAZLIK

( Tamamlanabilirlik her doğru önermenin kanıtlanabilmesi İLE tamamlanmazlık bazı doğruların kanıtlanamayacağıdır. Gödel tamamlanmazlık teoremi matematiksel sistemlerin sınırını gösterdi İLE yeterince güçlü her sistemde kanıtlanamayan doğrular vardır. )

( Kurt Gödel tarafından 1931 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1906-1978) (Ülke: Avusturya/ABD) (Alan: Matematik, Mantık) (Önemli katkıları: Gödel tamamlanmazlık teoremleri, matematiksel sistemlerin sınırlarını kanıtladı, biçimsel sistemlerin tutarlılığı) )

- TAMAMLAYICI İKİLİLER/RECIPROCALS)

- TAMLIK İLE TUTARLILIK İLE KARAR VERİLEBİLİRLİK ile/||/<> MANTIK SİSTEM ÖZELLİKLERİ

( Formel sistemlerin temel özellikleri. )

( Formül: Gödel: Tam ve tutarlı olamaz )

- TAMPON ÇÖZELTİ ile/||/<> NORMAL ÇÖZELTİ

( Tampon pH değişimine dirençli, normal değildir )

( Formül: HA/A⁻ çifti )

- TANABE-SUGANO ile/||/<> ORGEL DİYAGRAMI

( T-S tüm d^n sistemleri, Orgel sadece zayıf alan. )

( Formül: Tam İLE yaklaşık )

- TANE ile/ve/değil/=/||/<>/> DÂNE[Fars.]

( Herhangi bir sayıda olan şey, adet. | Bazı bitkilerin tohumu. | Çekirdekli küçük meyve. )

- TANGENT BUNDLE ile/||/<> COTANGENT BUNDLE

( Tangent T(M) teğet vektörler, cotangent T*(M) lineer formlar. )

( Formül: Tangent vectors İLE linear forms )

- TANGENT ile/||/<> SECANT

( Tangent tek nokta değme İLE secant iki nokta kesme. )

( Formül: Single touch İLE two intersections )

- TANIM/LAMA ile/ve/||/<> ÖLÇÜ

( TO DEFINE vs./and/<> MEASURE )

- TANIMLAMAK ile/ve/||/<>/> KONUMLANDIRMAK

- TANITLAMA ile/ve/||/<> ÇIKARSAMA

( Matematikte. İLE/VE/||/<> Doğada. )

- TANITLAMA ile/ve/||/<> TEMELLENDİRME

- TAPINAK ÖNCE HİPOTEZİ ile/||/<> YERLEŞİM ÖNCE HİPOTEZİ

( Tapınak önce hipotezi dini yapılar yerleşim öncesi İLE yerleşim önce hipotezi ekonomi dinsel yapıları doğurdu der. Göbeklitepe tapınak önce görüşünü destekler İLE geleneksel Neolitik Devrim kuramı yerleşim-tarım-din sırasını öneriyordu. Cauvin sembolik devrim İLE Childe ekonomik devrim vurgusu yaptı. )

( Klaus Schmidt tarafından 1995 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1953-2014) (Ülke: Almanya) (Alan: Arkeoloji) (Önemli katkıları: Göbeklitepe'yi keşfetti ve kazılarını yönetti (1995-2014), Neolitik Devrim teorilerini değiştirdi, tapınak-yerleşim önceliği hipotezi) )

- TARAFEYN ile/||/>< VASATEYN

( Dışlar. İLE/||/>< İçler. )

( "a:b = c:d" orantısındaki "a" ve "d" İLE/||/>< "a:b = c:d" orantısındaki "b" ve "c" )

- TARAMA ve/||/<>/> TANIMA

- TARH değil/yerine/= ÇIKARMA

- TARH ile TARH ile TARH

( Bahçelerde çiçek dikmeye ayrılmış yer. İLE Vergi koyma. İLE Çıkarma. )

- TARİH ile/||/<> SOSYOLOJİ

( Mukaddime İLE tarih felsefesi ve sosyolojinin temelleri )

( İbn Haldun tarafından 1377 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1332-1406) (Ülke: Tunus) (Önemli katkıları: Mukaddime, tarih felsefesi, sosyoloji) )

- TARSKİ DOĞRULUK ŞEMASI ile/||/<> NAİF DOĞRULUK KAVRAMI

( Tarski şeması "Kar beyazdır" doğrudur ancak ve ancak kar beyazsa İLE naif doğruluk sezgisel kavramdır. Tarski doğruluğu biçimsel olarak tanımladı İLE yalancı paradoksunu çözdü. Doğruluk meta-dilde tanımlanmalı. )

( Alfred Tarski tarafından 1933 yılında keşfedildi/formüle edildi. (1901-1983) (Ülke: Polonya/ABD) (Alan: Matematik, Mantık) (Önemli katkıları: Semantik doğruluk teorisi, model teorisi, biçimsel dillerde doğruluk tanımı) )

- TASHÎH[< SIHHAT] ile ...

( SAĞLIĞINI İADE ETME, İYİLETME | YANLIŞI DOĞRULTMA, DÜZELTME | YANLIŞ DÜZELTİLME )

- TASIM ile ASTASIM

( ... İLE Öncüllerinden biri önceki tasımın vargısı durumunda olan bir ek tasım. )

- TASIM = KIYAS/TASMİM[Ar.] = SYLLOGISM[İng.] = SYLLOGISME[Fr.] = SYLLOGISMUS[Alm.] = SYLLOGISMOS[Yun.] = SILOGISMO[İsp.]

- TAŞIMA KAPASİTESİ ile/||/<> ÜSTEL BÜYÜME

( Taşıma K çevre limiti, üstel sınırsız model. )

( Formül: Logistik İLE exponential )

- TAŞIMAK ile YÜKLENMEK

- TAŞMA ile/ve/hem de/||/<> YANSIMA

- TAYF[Ar.]/SPEKTRUM[İng. < SPECTRUM] ile ÇEŞİTLİLİK | YELPAZE

( Birleşik bir ışık demetinin bir biçmeden geçtikten sonra ayrıldığı basit renklerden oluşmuş görüntü. )